Ο Κανέλλος Δεληγιάννης (1780-1862) ήταν πρόκριτος, οπλαρχηγός και πολιτικός.
Γεννήθηκε στα Λαγκάδια Γορτυνίας και ήταν γιος.... ενός απο τους ισχυρότερος προκρίτους (κοτζαμπάσηδες) του Μοριά, του Ιωάννη Δεληγιάννη. Παντρεύτηκε την Αθανασία Α. Παπατσώνη και απέκτησαν μία κόρη, την Μαρία (-1854)
Λόγω της πρωτοκαθεδρίας της οικογενείας του στην περιοχή έγινε σύντομα πρόκριτος ενώ κατά τη διάρκεια της επανάστασης διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο. Το 1844 εκλέχτηκε πρόεδρος της βουλής, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1845.
Ύστερα από αρκετές μικροσυμπλοκές με τους Τούρκους αλλά και με άλλες οικογένειες προκρίτων, κήρυξε μαζί με άλλους αγωνιστές την επανάσταση στα Λαγκάδια στις 23 Μαρτίου 1821. Την 1η Απριλίου 1821 διέταξε την σφαγή όλων των Τούρκων Λαγκαδινών (40 οικογένειες) και την πυρπόληση του τζαμιού. Συνολικά σφαγιάστηκαν 300 άοπλοι άντρες (λίγες ημέρες νωρίτερα είχαν αφοπλιστεί), γυναίκες και παιδιά. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να τρομοκρατηθούν οι κάτοικοι της γύρω περιοχής που φοβούμενοι αντίποινα, εντάχθηκαν στο πλευρό των Δεληγιανναίων οι οποίοι είχαν πλέον πέσει στη δυσμένεια των Τούρκων και χρειάζονταν υποστήριξη.
Πολέμησε στο Μεσολόγγι, στη Μάχη του Πέτα, στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και σε πολλά άλλα μέρη. Κατά τη διάρκεια του πρώτου ελληνικού εμφυλίου πολέμου συντάχθηκε με τους προκρίτους του Μοριά και τους Υδραίους συμπαρασύροντας μάλιστα και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, με αντάλλαγμα τον αρραβώνα της κόρης του με τον γιο του Κολοκοτρώνη, Κολίνο. Στην δεύτερη φάση του εμφυλίου πολέμου όμως φυλακίστηκε μαζί με άλλους προκρίτους στο μοναστήρι του προφήτη Ηλία στην Ύδρα για να αποφυλακιστεί μερικούς μήνες αργότερα.
Τα απομνημονεύματά του είναι αρκετά αμφιλεγόμενα καθώς διακατέχονται από πολλές αντιφάσεις. Με την αρχή του κειμένου του, κύριο μέλημά του είναι να παρουσιάσει την φιλοτουρκική στάση του πατέρα του ως ευεργετική για τον ελληνικό πληθυσμό και την διατήρηση της ειρήνης στον Μοριά. Το τρίτομο έργο του σκοπό έχει να αποκαταστήσει την τιμή της οικογένειας, η οποία μετά την επανάσταση του 1821 είχε χάσει το κύρος της. Ενοχλείται με την ανάδειξη των ταπεινής καταγωγής αγωνιστών σε σημαίνοντα πρόσωπα και τον υποβιβασμό των προκρίτων. Μέσα στα κείμενά του είναι εμφανής η αντιπάθεια και ο φθόνος που είχε για πολλούς αγωνιστές και κυρίως στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, όπως επίσης αναφέρει και τις αιματηρές διαμάχες των οικογενειών των προκρίτων της Πελοποννήσου πριν την επανάσταση, που ευθύνονταν σημαντικά για το ξεκίνημά της.
Πέθανε το 1862.
Μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 έγιναν εκλογές και συνήλθε η Εθνική Συνέλευση υπό την προεδρία του Πανούτσου Νοταρά. Μετά την ψήφιση του Συντάγματος του 1844, πρόεδρος ανέλαβε ο Κανέλλος Δεληγιάννης.
Γόνος αρχοντικής οικογένειας της Πελοποννήσου, γεννήθηκε στα Λαγκάδια Γορτυνίας το 1770. Μορφώθηκε στη Δημητσάνα και την Κωνσταντινούπολη.
Η δύναμη των Δεληγιαναίων, κατά την Τουρκοκρατία, αποτυπώθηκε σε δημοτικά τραγούδια. Ένα από αυτά λέει:
Ένας πασάς ροβόλαγε από τον Άγιο Πέτρο,
"Γυρεύοντας τους προύχοντες και τους κοτζαμπασήδες.
Κι ο Ντεληγιάννης τ’ άκουσε, πιάνει του παραγγέλνει.
Πιάνει του γράφει μια γραφή, του στέλνει πεζοδρόμο.
-Δεν σε φοβάμαι βρε πασά, στο νου μου δεν σε βάζω"…
Ο Κανέλλος Δεληγιάννης κήρυξε στις 23 Μαρτίου 1821 μαζί με τους Πλαπουταίους την Επανάσταση στη Γορτυνία. Κατόπιν πολιόρκησε την Καρύταινα, ενώ έλαβε μέρος και στις πολιορκίες της Τριπολιτσάς και της Πάτρας. Κατά τη διάρκεια του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, εξέφραζε κυρίως τις απόψεις των προυχόντων, αλλά παράλληλα διακρίθηκε για την ικανότητά του να προωθεί συμβιβασμούς μεταξύ των διαφόρων μερίδων των επαναστατημένων Ελλήνων. Επίσης διέθεσε τεράστια ποσά για τη συντήρηση των Ελλήνων της περιοχής του, που δοκιμάζονταν από τις κακουχίες του πολέμου. Αποδέχθηκε την ηγεσία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και μάλιστα αρραβώνιασε την κόρη του Μαριώρα με τον Κολίνο Κολοκοτρώνη, γιο του Γέρου του Μωριά. Αργότερα φυλακίσθηκε στην Ύδρα μαζί με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.
Ενταγμένος στο «Γαλλικό» Κόμμα μετά την απελευθέρωση ονομάστηκε στρατηγός της Φάλαγγας και αναμίχθηκε στην πολιτική. Εξελέγη πληρεξούσιος στις εκλογές του 1843 και πρόεδρος της Βουλής στις 20 Δεκεμβρίου 1844, αξίωμα αυτό που διατήρησε και το επόμενο έτος 1845. Πέθανε το 1862.
Άρχισε να γράφει απομνημονεύματα σε ηλικία 87 ετών, το 1857. Το κείμενο παρέμεινε αδημοσίευτο και εκδόθηκε μόλις το 1957. Τα απομνημονεύματα του Κανέλλου Δεληγιάννη διακρίνονται για το πάθος του να εξάρει τη συμβολή της οικογένειάς του και των προυχόντων γενικότερα, στον αγώνα της ανεξαρτησίας. Ωστόσο αποτελούν πολύτιμη πηγή για την ιστορία της Επανάστασης.
Λόγω της πρωτοκαθεδρίας της οικογενείας του στην περιοχή έγινε σύντομα πρόκριτος ενώ κατά τη διάρκεια της επανάστασης διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο. Το 1844 εκλέχτηκε πρόεδρος της βουλής, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1845.
Ύστερα από αρκετές μικροσυμπλοκές με τους Τούρκους αλλά και με άλλες οικογένειες προκρίτων, κήρυξε μαζί με άλλους αγωνιστές την επανάσταση στα Λαγκάδια στις 23 Μαρτίου 1821. Την 1η Απριλίου 1821 διέταξε την σφαγή όλων των Τούρκων Λαγκαδινών (40 οικογένειες) και την πυρπόληση του τζαμιού. Συνολικά σφαγιάστηκαν 300 άοπλοι άντρες (λίγες ημέρες νωρίτερα είχαν αφοπλιστεί), γυναίκες και παιδιά. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να τρομοκρατηθούν οι κάτοικοι της γύρω περιοχής που φοβούμενοι αντίποινα, εντάχθηκαν στο πλευρό των Δεληγιανναίων οι οποίοι είχαν πλέον πέσει στη δυσμένεια των Τούρκων και χρειάζονταν υποστήριξη.
Πολέμησε στο Μεσολόγγι, στη Μάχη του Πέτα, στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και σε πολλά άλλα μέρη. Κατά τη διάρκεια του πρώτου ελληνικού εμφυλίου πολέμου συντάχθηκε με τους προκρίτους του Μοριά και τους Υδραίους συμπαρασύροντας μάλιστα και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, με αντάλλαγμα τον αρραβώνα της κόρης του με τον γιο του Κολοκοτρώνη, Κολίνο. Στην δεύτερη φάση του εμφυλίου πολέμου όμως φυλακίστηκε μαζί με άλλους προκρίτους στο μοναστήρι του προφήτη Ηλία στην Ύδρα για να αποφυλακιστεί μερικούς μήνες αργότερα.
Τα απομνημονεύματά του είναι αρκετά αμφιλεγόμενα καθώς διακατέχονται από πολλές αντιφάσεις. Με την αρχή του κειμένου του, κύριο μέλημά του είναι να παρουσιάσει την φιλοτουρκική στάση του πατέρα του ως ευεργετική για τον ελληνικό πληθυσμό και την διατήρηση της ειρήνης στον Μοριά. Το τρίτομο έργο του σκοπό έχει να αποκαταστήσει την τιμή της οικογένειας, η οποία μετά την επανάσταση του 1821 είχε χάσει το κύρος της. Ενοχλείται με την ανάδειξη των ταπεινής καταγωγής αγωνιστών σε σημαίνοντα πρόσωπα και τον υποβιβασμό των προκρίτων. Μέσα στα κείμενά του είναι εμφανής η αντιπάθεια και ο φθόνος που είχε για πολλούς αγωνιστές και κυρίως στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, όπως επίσης αναφέρει και τις αιματηρές διαμάχες των οικογενειών των προκρίτων της Πελοποννήσου πριν την επανάσταση, που ευθύνονταν σημαντικά για το ξεκίνημά της.
Πέθανε το 1862.
Μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 έγιναν εκλογές και συνήλθε η Εθνική Συνέλευση υπό την προεδρία του Πανούτσου Νοταρά. Μετά την ψήφιση του Συντάγματος του 1844, πρόεδρος ανέλαβε ο Κανέλλος Δεληγιάννης.
Γόνος αρχοντικής οικογένειας της Πελοποννήσου, γεννήθηκε στα Λαγκάδια Γορτυνίας το 1770. Μορφώθηκε στη Δημητσάνα και την Κωνσταντινούπολη.
Η δύναμη των Δεληγιαναίων, κατά την Τουρκοκρατία, αποτυπώθηκε σε δημοτικά τραγούδια. Ένα από αυτά λέει:
Ένας πασάς ροβόλαγε από τον Άγιο Πέτρο,
"Γυρεύοντας τους προύχοντες και τους κοτζαμπασήδες.
Κι ο Ντεληγιάννης τ’ άκουσε, πιάνει του παραγγέλνει.
Πιάνει του γράφει μια γραφή, του στέλνει πεζοδρόμο.
-Δεν σε φοβάμαι βρε πασά, στο νου μου δεν σε βάζω"…
Ο Κανέλλος Δεληγιάννης κήρυξε στις 23 Μαρτίου 1821 μαζί με τους Πλαπουταίους την Επανάσταση στη Γορτυνία. Κατόπιν πολιόρκησε την Καρύταινα, ενώ έλαβε μέρος και στις πολιορκίες της Τριπολιτσάς και της Πάτρας. Κατά τη διάρκεια του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, εξέφραζε κυρίως τις απόψεις των προυχόντων, αλλά παράλληλα διακρίθηκε για την ικανότητά του να προωθεί συμβιβασμούς μεταξύ των διαφόρων μερίδων των επαναστατημένων Ελλήνων. Επίσης διέθεσε τεράστια ποσά για τη συντήρηση των Ελλήνων της περιοχής του, που δοκιμάζονταν από τις κακουχίες του πολέμου. Αποδέχθηκε την ηγεσία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και μάλιστα αρραβώνιασε την κόρη του Μαριώρα με τον Κολίνο Κολοκοτρώνη, γιο του Γέρου του Μωριά. Αργότερα φυλακίσθηκε στην Ύδρα μαζί με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.
Ενταγμένος στο «Γαλλικό» Κόμμα μετά την απελευθέρωση ονομάστηκε στρατηγός της Φάλαγγας και αναμίχθηκε στην πολιτική. Εξελέγη πληρεξούσιος στις εκλογές του 1843 και πρόεδρος της Βουλής στις 20 Δεκεμβρίου 1844, αξίωμα αυτό που διατήρησε και το επόμενο έτος 1845. Πέθανε το 1862.
Άρχισε να γράφει απομνημονεύματα σε ηλικία 87 ετών, το 1857. Το κείμενο παρέμεινε αδημοσίευτο και εκδόθηκε μόλις το 1957. Τα απομνημονεύματα του Κανέλλου Δεληγιάννη διακρίνονται για το πάθος του να εξάρει τη συμβολή της οικογένειάς του και των προυχόντων γενικότερα, στον αγώνα της ανεξαρτησίας. Ωστόσο αποτελούν πολύτιμη πηγή για την ιστορία της Επανάστασης.
 |
| το Αρχοντικό των Δεληγιανναίων |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου